Το ΓεΣΥ αποτέλεσε το μεγάλο στοίχημα του εκάστοτε Υπουργού Υγείας από το 2001 μέχρι και σήμερα όπου και θα πρέπει να πάρει σάρκα και οστά αφού με την απόφαση της Βουλής να το υπερψηφίσει το περασμένο καλοκαίρι δεν τίθεται πλέον κανένα νομοθετικό εμπόδιο.
Μπορεί τα διαδικαστικά να έχουν ολοκληρωθεί, όμως ακόμα αρκετοί πολίτες δεν έχουν αντιληφθεί ή δεν έχουν κατανοήσει τι ακριβώς είναι το ΓεΣΥ. Από τη μια υπάρχει η πεποίθηση ότι όλα θα είναι δωρεάν και από την άλλη υπάρχει η άποψη ότι τίποτα δεν θα αλλάξει.
Είναι λοιπόν έτσι; Είναι μια εκ των απόψεων ορθή και η άλλη λανθασμένη;
Τι καλείται να πληρώσει ο Κύπριος εργαζόμενος και γενικά ο Κύπριος πολίτης σε ετήσια βάση προκειμένου να του παρέχεται δωρεάν περίθαλψη από προσωπικούς ιατρούς, διαγνωστικές και παρακλινικές εξετάσεις, χορήγηση των αναγκαίων φαρµάκων και φαρµακευτικών ειδών, νοσηλεία σε νοσηλευτήριο, ιατρική αποκατάσταση, κατ’ οίκον ιατρικές επισκέψεις;
Είναι το ποσό τόσο μεγάλο όσο και οι παροχές που δίνει το ΓεΣΥ; Τι αλλάζει στις επιλογές των γιατρών μας; Θα έχουμε δικαίωμα να επιλέξουμε το δικό μας γιατρό;
Ας απαντήσουμε σε όλα αυτά αναλυτικά:
Ποιοι δικαιούνται Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
Ιατροφαρµακευτική περίθαλψη μέσω του ΓεΣΥ δικαιούνται τα ακόλουθα πρόσωπα:
- Κάθε πολίτης της ∆ηµοκρατίας ή υπήκοος κράτους µέλους, για τον οποίο ισχύουν οι διατάξεις της πράξης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας που έχει τη µόνιµη διαµονή του στην Κύπρο
- Κάθε εξαρτώµενο πρόσωπο δικαιούχου
- Κάθε πρόσωπο το οποίο είναι εισφορέας και έχει τη µόνιµη διαµονή του στην Κύπρο ή είναι εισφορέας που απασχολείται νόµιµα στην Κύπρο.
- Οι εξαρτώµενοι των προσώπων νοουµένου ότι είναι µόνιµοι κάτοικοι Κύπρου για ορισµένη χρονική περίοδο.
Ποιοι θεωρούνται «εξαρτώµενα πρόσωπα»:
- Σύζυγος
- Άγαµο τέκνο ηλικίας κάτω των δεκαοκτώ χρόνων•
- θήλυ άγαµο τέκνο κάτω των είκοσι τριών χρόνων ή άρρεν άγαµο τέκνο κάτω των είκοσι πέντε χρόνων, εφόσον φοιτά σε εκπαιδευτικό ίδρυµα πάνω σε πλήρη βάση•
- τέκνο που έχει σωµατική ή πνευµατική αναπηρία η οποία το καθιστά ανίκανο να συντηρεί τον εαυτό του, εξαρτώµενο από τους γονείς του ή από τον ένα από αυτούς.
- τέκνο το οποίο υπηρετεί τη θητεία του δυνάµει των περί Εθνικής Φρουράς Νόµων.
Τι αφορά στις συνεισφορές
Αναφορικά με τις συνεισφορές των πολιτών στο ΓεΣΥ , κατά την πρώτη φάση που αρχίζει την 1η Μαρτίου 2019 και αφορά την εξωνοσοκομειακή περίθαλψη, οι εργαζόμενοι θα καταβάλλουν το 1,70% του μισθού, οι εργοδότες 1,85 %, το κράτος 1,65%.
Από την άλλη, οι αυτοεργοδοτούμενοι 2,55%, οι συνταξιούχοι, οι εισοδηματίες και αξιωματούχοι 1,70%.
Κατά τη δεύτερη φάση, που υπολογίζεται μέσα στο 2020 και θα αφορά την εξωνοσοκομειακή και ενδονοσοκομειακή περίθαλψη οι εργαζόμενοι θα καταβάλλουν το 2,65% του μισθού τους, οι εργοδότες το 2,9%, το κράτος, το 4,7%, οι αυτοεργοδοτούμενοι το 4% και οι συνταξιούχοι, εισοδηματίες και αξιωματούχοι το 2,65%.
Ειδικές περιπτώσεις
Μέσα στη Νομοθεσία του ΓεΣΥ αναφέρεται η πρόνοια των Ειδικών Περιπτώσεων όπου το Συµβούλιο έχει το δικαίωμα, αν το κρίνει σκόπιµο και δίκαιο, να καλύψει οποιαδήποτε άλλη περίπτωση κατόπιν υποβολής σχετικής αίτησης.
Τι θα πληρώνουν οι πολίτες
Με την πλήρη εφαρμογή του ΓεΣΥ που θα ισχύσει – αν όλα πάνε καλά- από την 1η Ιουνίου 2020 το ανώτατο ποσό που θα καλούνται να πληρώσουν οι ασθενείς είναι €300 ανά έτος (εξαιρετικές περιπτώσεις) και €75 για χαμηλοσυνταξιούχους και λήπτες Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
Ποιους γιατρούς καλύπτει
Ένα μεγάλο ζήτημα του ΓεΣΥ και το οποίο δημιούργησε αρκετά μπερδέματα αφορά στον τρόπο με τον οποίο οι ασθενείς θα επιλέγουν το γιατρό που θα τους περιθάλψει αλλά και τη διαδικασία γενικά που θα ακολουθείται.
Πολλά άτομα δεν γνώριζαν και δεν γνωρίζουν τη διαδικασία αφού από τη μια υπάρχει η πρόνοια για γιατρό γενικής ιατρικής και από την άλλη οι γιατροί ειδικοτήτων.
Σύμφωνα με τη Νομοθεσία του ΓεΣΥ όλοι οι πολίτες- που θα καταβάλλουν τις πιο πάνω εισφορές- θα έχουν τον προσωπικό τους γιατρό (γιατρός γενικής ιατρικής) ο οποίος θα είναι της δικής τους επιλογής (μπορεί ήδη να συνεργάζονται μαζί του) και ο οποίος αφού τους εξετάσει κατόπιν θα τους παραπέμπει στην ανάλογη ειδικότητα η οποία και πάλι καλύπτεται από τις εισφορές τους.
Ας δούμε αναλυτικά
- Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσονται οι γιατροί που παρέχουν υπηρεσίες γενικής ιατρικής.
- Στη δεύτερη κατηγορία κατατάσσονται οι ιατροί που παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες ειδικοτήτων.
Οι γιατροί που κατατάσσονται στην πρώτη κατηγορία είναι γενικοί ιατροί ή ιατροί άλλης ειδικότητας, οι οποίοι επιλέγονται από το δικαιούχο. Για το σκοπό αυτό το ΓεΣΥ θα συνεργάζεται ή θα αποδέχεται ως συνεργάτες γιατρούς τους ιδιώτες που :
- Έχουν ειδική εκπαίδευση στη γενική ιατρική
- έχουν εγγράψει αριθµό δικαιούχων στον κατάλογό τους
- και σύμφωνα µε τις κρατικές υπηρεσίες υγείας της ∆ηµοκρατίας παρέχουν υπηρεσίες γενικής ιατρικής.
Αξίζει, όμως, να αναφερθεί ότι ο κατώτατος αριθµός δικαιούχων που κάθε προσωπικός ιατρός πρέπει να έχει στον κατάλογό του δεν πρέπει να είναι κάτω των τριακοσίων για τα πρώτα τρία χρόνια και άνω των πεντακοσίων µετά τα πρώτα τρία χρόνια.
Συγκεκριμένα, ο αριθµός των δικαιούχων τους οποίους δύναται να εγγράψει στον κατάλογό του ο προσωπικός ιατρός δεν πρέπει να υπερβαίνει τους δύο χιλιάδες πεντακόσιους.
Υποχρέωση όλων των γιατρών που συµβάλλονται µε το ΓεΣΥ για παροχή Γενικής Ιατρικής Φροντίδας πρέπει να τηρούν καταλόγους, στους οποίους θα εγγράφουν τους δικαιούχους τους (πελάτες) και στον οποίο θα εγγράφεται και η φαρμακευτική περίθαλψη.
Αναλυτικά όλα τα πιο πάνω
- Ο ασθενής εγγράφεται σε κατάλογο προσωπικού ιατρού της δικής του επιλογής.
- Με την εγγραφή δικαιούχου σε κατάλογο προσωπικού ιατρού καθίσταται η προσφορά σ’ αυτόν των παρεχοµένων υπηρεσιών.
- ∆ικαιούχος ηλικίας κάτω των δεκαπέντε ετών εγγράφεται σε κατάλογο παιδίατρου ή προσωπικού ιατρού της επιλογής του γονέα ή του κηδεµόνα του.
Τι παρέχουν
Οι προσωπικοί ιατροί οφείλουν να παρέχουν πρωτοβάθµια ιατροφαρµακευτική φροντίδα αδιακρίτως σε όλους τους δικαιούχους που εγγράφονται στον κατάλογό τους και να τους εξυπηρετούν επί εικοσιτετραώρου βάσεως, όπως καθορίζεται µε Κανονισµούς.
Τι παρέχει η ιατροφαρµακευτική περίθαλψη
Όσα άτομα τηρούν τις υποχρεώσεις τους πληρώνοντας τις εισφορές τους δικαιούνται όλα τα πιο κάτω χωρίς επιπλέον κόστος:
- Περίθαλψη από προσωπικούς ιατρούς που παρέχουν υπηρεσίες γενικής ιατρικής και από ιατρούς ειδικοτήτων για παροχή ιατρικής φροντίδας ειδικοτήτων τόσο σε εξωτερικούς ασθενείς όσο και σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε νοσηλευτήρια
- τις αναγκαίες διαγνωστικές και παρακλινικές εξετάσεις
- χορήγηση των αναγκαίων φαρµάκων και φαρµακευτικών ειδών µε βάση συνταγή που εκδίδει ιατρός συµβεβληµένος µε τον Οργανισµό, τα οποία περιλαµβάνονται σε εγκεκριµένο από τον Οργανισµό κατάλογο.
- περίθαλψη από ασκούντα επάγγελµα που αναγνωρίζεται από το νόµο ως συναφές προς το ιατρικό επάγγελµα υπό την εποπτεία ιατρού ή άλλου προσοντούχου επαγγελµατία
- νοσηλεία σε νοσηλευτήριο συµβεβληµένο µε τον Οργανισµό
- προληπτική οδοντιατρική περίθαλψη για δικαιούχους ηλικίας µέχρι δεκαπέντε ετών
- ιατρική αποκατάσταση, περιλαµβανοµένων της προµήθειας, της συντήρησης και της ανανέωσης προσθετικών και ορθοπεδικώς ειδών
- κατ’ οίκον ιατρικές επισκέψεις από τους προσωπικούς ιατρούς
- µεταφορά του ασθενούς σε περίπτωση που το επιβάλλει η κατάσταση της υγείας του.
