Στην πρώτη γραμμή ζήτησης είναι φέτος τα επαγγέλματα που σχετίζονται με ειδικότητες και με δεξιότητες. Μεγάλες ανάγκες υπάρχουν για την εργοδότηση τραπεζοκόμων, καμαριέρων, αρτοποιών, πωλητών, κρεοπωλών, φροντιστών, οικοδόμων, συγκολλητών, βαφέων αυτοκινήτων, μαγείρων, τεχνικών στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, μηχανικών, καθώς και επαγγελμάτων που σχετίζονται με τις ψηφιακές δεξιότητες. Τα στοιχεία περιλαμβάνονται σε μελέτη που διενήργησε η Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ) και η οποία αφορούσε τη διερεύνηση αναγκών απασχόλησης και κατάρτισης κατά το 2020.
Στόχος της μελέτης ήταν η εξαγωγή συμπερασμάτων για τις ανάγκες οργάνωσης και υλοποίησης προγραμμάτων κατάρτισης για το 2020. Στη μελέτη λήφθηκαν υπόψη οι εισηγήσεις των κοινωνικών εταίρων, των επιχειρήσεων και του υπουργείου Εργασίας. Αναλυτικά, η μελέτη κατέδειξε πως υπάρχουν ποσοτικές και ποιοτικές ανάγκες σε ειδικότητες και δεξιότητες στην αγορά εργασίας, οι οποίες δυνατόν να αντιμετωπιστούν με την προώθηση και εφαρμογή κατάλληλων προγραμμάτων κατάρτισης, για εννέα ειδικότητες και τέσσερις δεξιότητες.
Τραπεζοκόμοι
Συγκεκριμένα, το 2020, σύμφωνα με την ΑνΑΔ, οι συνολικές ανάγκες απασχόλησης για την ειδικότητα των τραπεζοκόμων ανέρχονται στα 559 πρόσωπα. Από την άλλη, το Τμήμα Εργασίας εκτιμά πως θα υπάρχει η ανάγκη για την εργοδότηση 186 ατόμων, ενώ η ΠΕΟ υπολογίζει πως υπάρχουν ανάγκες για 740 εργαζόμενους. Αξίζει να σημειωθεί πως κάθε χρόνο αποφοιτούν από τις τεχνικές/επαγγελματικές σχολές 260 πρόσωπα από τους σχετικούς κλάδους σπουδών. Πέρσι εργάζονταν συνολικά 9.800 τραπεζοκόμοι από τους οποίους οι 6.400, που αντιστοιχεί σε 65%, ήταν Κύπριοι. Επίσης, το 33% των εργαζόμενων είναι Ευρωπαίοι πολίτες. Τους καλοκαιρινούς μήνες, περίπου 400 τραπεζοκόμοι (250 Κύπριοι) καταλήγουν στην ανεργία. Μάλιστα ένας στους πέντε ανέργους είναι άνω των 50 χρονών. Σημειώνεται πως υπάρχουν και 505 κενές θέσεις τραπεζοκόμων. Το 2018 εφαρμόστηκαν 3 προγράμματα κατάρτισης ανέργων στο πλαίσιο του Σχεδίου της ΑνΑΔ, για δικαιούχους ΕΕΕ με την επιτυχή συμμετοχή 38 προσώπων. Φέτος η ΑνΑΔ θα προωθήσει την εφαρμογή άλλων πέντε προγραμμάτων κατάρτισης.
Καμαριέρες ξενοδοχείων
Φέτος, σύμφωνα με την ΑνΑΔ, υπάρχει η ανάγκη για απασχόληση 269 καμαριέρων ξενοδοχείων. Από την άλλη το τμήμα Εργασίας θεωρεί πως υπάρχει η ανάγκη για εργοδότηση 142 προσώπων και η ΠΕΟ 460 προσώπων. Πέρσι εργάζονταν 11 χιλ. πρόσωπα ως καθαριστές γραφείων και ξενοδοχείων, από τα οποία το 65%, που αντιστοιχεί σε 7.160, ήταν Κύπριοι. Η ποσοστιαία κατανομή της απασχόλησης κατά υπηκοότητα δείχνει έντονη συμμετοχή από Ευρωπαίους πολίτες (23%) και από πολίτες τρίτων χωρών (12%). Στο μεταξύ τους καλοκαιρινούς μήνες στην ανεργία καταλήγουν 1.000 εργαζόμενοι, από τους οποίοι οι 670 Κύπριοι. Επίσης το 52% των ανέργων είναι ηλικίας 50 χρονών και άνω. Επιπλέον, υπάρχουν 550 κενές θέσεις καθαριστών και καμαριέρων. Το 2018 η ΑνΑΔ εφάρμοσε δύο προγράμματα κατάρτισης στο πλαίσιο των προγραμμάτων κατάρτισης ανέργων για δικαιούχους ΕΕΕ με την επιτυχή συμμετοχή 20 ατόμων. Φέτος υπάρχει εισήγηση για την εφαρμογή άλλων τεσσάρων προγραμμάτων κατάρτισης.
Αρτοποιοί
Στον τομέα των αρτοποιών η ΑνΑΔ θεωρεί πως το 2020 θα προκύψουν ανάγκες για την εργοδότηση 107 εργαζόμενων. Από την άλλη το Τμήμα Εργασίας ανεβάζει τις ανάγκες σε 263 πρόσωπα και η ΠΕΟ εκτιμά πως υπάρχει η ανάγκη για 23 αρτοποιούς. Πέρσι 2.180 εργαζόμενοι εργάζονταν ως αρτοποιοί, ζαχαροπλάστες και παρασκευαστές ζαχαρωτών και σοκολάτων, από τους οποίους οι 2.050 ήταν Κύπριοι και το 6% ευρωπαίοι πολίτες. Στους συγκεκριμένους τομείς εργασίας υπάρχουν και 180 κενές θέσεις. Κάθε χρόνο, στην ανεργία καταλήγουν 90 εργαζόμενοι από τους οποίους το 67% είναι Κύπριοι. Σημειώνεται, 3 στους 10 ανέργους είναι άνω των 50 ετών. Φέτος θα εφαρμοστούν δύο προγράμματα κατάρτισης.
Πωλητές σε καταστήματα
Οι συνολικές ανάγκες απασχόλησης, σύμφωνα με την ΑνΑΔ, θα είναι 530. Το Τμήμα Εργασίας υπολογίζει πως θα προκύψει η ανάγκη για εργοδότηση 80 προσώπων και η ΣΕΚ για 250 ατόμων. Κατά το 2019, στο επάγγελμα του πωλητή εργάζονταν 18.300 πρόσωπα, εκ των οποίων το 74% ήταν Κύπριοι, το 22% ήταν Ευρωπαίοι πολίτες και το 3% τρίτων χωρών. Επίσης 1.740 πρόσωπα κατέληξαν στην ανεργία. Συγκεκριμένα ένας στους τέσσερις ήταν άνω των 50 χρονών. Πέρσι εφαρμόστηκαν πέντε προγράμματα κατάρτισης, ενώ φέτος γίνεται εισήγηση για την εφαρμογή άλλων τεσσάρων προγραμμάτων.
Κρεοπώλες
Στο μεταξύ φέτος υπάρχει η ανάγκη για την εργοδότηση 69 κρεοπωλών. Το Τμήμα Εργασίας υπολογίζει πως υπάρχουν ανάγκες για 118 πρόσωπα. Πέρσι, εργάζονταν 1.830 πρόσωπα ως κρεοπώλες και αλλαντοποιοί, από τους οποίους το 74% ήταν Κύπριοι, το 20% Ευρωπαίοι και το 6% πολίτες τρίτων χωρών. Στην ανεργία κατέληξαν 40 εργαζόμενοι ενώ υπάρχουν και 130 κενές θέσεις. Η ΑνΑΔ κάνει εισήγηση για την εφαρμογή τεσσάρων προγραμμάτων κατάρτισης.
Φροντιστές σε γηροκομεία, κοινωνικά ιδρύματα και οικίες
Οι συνολικές ανάγκες απασχόλησης για το 2020 ανέρχονται στα 52 άτομα και το Τμήμα Εργασίας αναφέρει ανάγκες για 141 άτομα και η ΣΕΚ για 225 άτομα. Εξάλλου, το 2019 εργάζονταν 1.050 άτομα (840 Κύπριοι, 80%), η ανεργία ήταν περίπου τα 50 άτομα (40 Κύπριοι, 75%), ενώ υπάρχουν 68 κενές θέσεις. Πέρσι εφαρμόστηκαν 3 προγράμματα κατάρτισης, ενώ φέτος γίνεται εισήγηση για να εφαρμοστούν άλλα 4.
Αναζητούνται μάγειρες και συγκολλητές
Εντός του 2020, σύμφωνα με την Αρχή θα προκύψουν ανάγκες για την εργοδότηση 284 οικοδόμων. Το Τμήμα Εργασίας υπολογίζει τις ανάγκες για 70 πρόσωπα, η ΣΕΚ για 280 άτομα και η ΠΕΟ για 210 άτομα. Το 2019, εργάζονταν 8.800 πρόσωπα από τους οποίους το 53% ήταν Κύπριοι, το 27% ήταν Ευρωπαίοι πολίτες και το 20% πολίτες τρίτων χωρών. Η ανεργία φτάνει τα 220 άτομα και υπάρχουν 59 κενές θέσεις. Η ΑνΑΔ εισηγείται την εφαρμογή τριών προγραμμάτων κατάρτισης. Στο μεταξύ, οι συνολικές ανάγκες απασχόλησης για συγκολλητές, σύμφωνα με την ΑνΑΔ είναι 40 άτομα. Το Τμήμα Εργασίας ανεβάζει τις ανάγκες στα 135 πρόσωπα, η ΣΕΚ στα 28 και η ΠΕΟ στα 22. Πέρσι εργάζονταν 2.300 πρόσωπα, ενώ υπάρχουν και 209 κενές θέσεις. Η Αρχή κάνει εισήγηση για την εφαρμογή δύο προγραμμάτων κατάρτισης. Από την άλλη, μικρές είναι οι ανάγκες απασχόλησης για βαφείς οχημάτων. Η ΑνΑΔ εκτιμά πως υπάρχουν ανάγκες για 9 πρόσωπα, το τμήμα Εργασίας αναφέρει ανάγκες για 57 άτομα, η ΣΕΚ για 41 άτομα και η ΠΕΟ για 22. Η Αρχή θα εισηγηθεί να εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα κατάρτισης.
Άλλες οι εκτιμήσεις των εργοδοτών και των φορέων
Πολλές είναι οι ανάγκες των επιχειρήσεων και για επαγγέλματα με ειδικές δεξιότητες. Σύμφωνα με την έρευνα της ΑνΑΔ, θα προκύψουν οι εξής ανάγκες: 238 άτομα για την εξειδίκευση μαγείρων στην ιαπωνική και κινέζικη κουζίνα, μεταξύ 15 με 30 πρόσωπα ως τεχνικοί στην εγκατάσταση και στη συντήρηση φωτοβολταϊκών συστημάτων, 44 άτομα ως χειριστές υπολογιστών και μηχανημάτων στη μεταποίηση, καθώς και επαγγέλματα που σχετίζονται με τις ψηφιακές δεξιότητες.
Από την πλευρά των επιχειρήσεων, υπάρχουν εκτιμήσεις πως οι μεγάλες ανάγκες στην εργοδότηση, αφορούν μεταξύ άλλων νοσηλευτές, λογιστές, συμβούλους ταξιδιών και γραφείς ταξιδιωτικών γραφείων, τραπεζοκόμους, πωλητές σε καταστήματα, χειριστές μηχανημάτων πλυντηρίων, καθαριστές, χειριστές φορτίων και συσκευαστές.
Εξάλλου, σύμφωνα με εκτιμήσεις των υπολοίπων φορέων (τμήμα εργασίας και συνδικαλιστικές οργανώσεις), το 2020, οι μεγαλύτερες ανάγκες των επιχειρήσεων σε προσωπικό είναι μεταξύ άλλων σε μάγειρες καθώς και μάγειρες κινέζικης, ιαπωνικής και αραβικής κουζίνας, σε πράκτορες στοιχημάτων και κρουπιέρηδες καζίνου, αρτοποιούς, μπαρίστες, συγκολλητές, φροντιστές, ταμίες καταστημάτων και έκδοσης εισιτηρίων και κρεοπώλες.
