Από το βιβλιάριο της CITA στον Ονομαστικό και Χρυσό Οδηγό της Cyta
Κυκλοφορούσε όταν δεν υπήρχε τηλεφωνική γραμμή σε όλα τα σπίτια και η διάθεση τηλεφωνικής γραμμής σε οικίες αποτελούσε προνόμιο των μεγάλων αστικών κέντρων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρχε ένα και μοναδικό τηλέφωνο σε χωριά. Αποτελούσε την μοναδική πηγή εξευρέσεως τηλεφωνικού αριθμού είτε για επαγγελματίες είτε για ιδιώτες, καθώς το διαδίκτυο μπορεί σήμερα να εκμηδενίζει αποστάσεις αλλά η ανακάλυψη του μετρά μόνο δύο ή τρεις δεκαετίες.
Ο λόγος για τον τηλεφωνικό κατάλογο της Κύπρου του οποίου η πρώτη έκδοση χρονολογείται από το 1951. Δεν κυκλοφορούσε κάθε χρόνο και σε ορισμένες περιπτώσεις εκδιδόταν συμπληρωματικός κατάλογος. Πότε κυκλοφόρησε ο πρώτος τηλεφωνικός κατάλογος στην Κύπρο, υπό ποια μορφή και πως εξελίχθηκε στο πέρασμα του χρόνου; Οι απαντήσεις στη σύντομη ιστορική αναδρομή που κάνει το InBusinessNews.
Από το 1951
Ο πρώτος τηλεφωνικός κατάλογος κυκλοφόρησε υπό τη μορφή παγκύπριου βιβλίου το 1951 από την Cable and Wireless Ltd, χρονιά κατά την οποία έγινε η εισαγωγή της αυτόματης τηλεφωνίας (και όχι μέσω operator) για την περιοχή Λευκωσίας και μόνο. Το 1952 κυκλοφόρησε συμπληρωματική έκδοση του Limassol Telephone Directory, στην αγγλική γλώσσα και αποτελείτο μόνο από 25 σελίδες.
Η μορφή των καταλόγων τότε δεν ξεχώριζε σε Ονομαστικό και Χρυσό Οδηγό. Ήταν Ονομαστικός Κατάλογος ο οποίος περιλάμβανε ταυτόχρονα και κατηγορίες. Δηλαδή, υπάρχουν οι καταχωρίσεις σε αλφαβητική σειρά αλλά ταυτόχρονα ακλουθώντας την ίδια αλφαβητική σειρά παρουσιάζονται και κάποιες κατηγορίες πχ (Demetriou, Dentist, Doctors). Κάτω από την κάθε κατηγορία παρουσιάζονταν αλφαβητικά τα ονόματα της κατηγορίας π.χ. των γιατρών.
Η έκδοση τηλεφωνικών καταλόγων δεν γινόταν κάθε χρόνο, ενώ για κάποιες χρονιές υπήρχαν συμπληρωματικές εκδόσεις προηγούμενων εκδόσεων.
Υπό την επωνυμία CITA
Με την Κύπρο να βρίσκεται υπό την διοίκηση των Βρετανών, οι πρώτοι τηλεφωνικοί κατάλογοι κυκλοφόρησαν υπό την επωνυμία CITA- Cyprus Inland Telecommunications Authority, ενώ ο πρώτος τηλεφωνικός κατάλογος υπό την επωνυμία CYTA- Cyprus Telecommunications Authority κυκλοφόρησε το 1962 σε τρεις γλώσσες.
1952, & 1954-1955: Cyprus Telephone Directory από (Cable and Wireless Ltd) στην αγγλική γλώσσα
1958 & 1960: Telephone Directory (και Supplementary) από (CITA – Cyprus Inland Telecommunications Authority) στην αγγλική γλώσσα
1962: Τηλεφωνικός Κατάλογος από (CYTA – Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου / Cyprus Telecommunications Authority) σε 3 γλώσσες ελληνικά / αγγλικά / τούρκικα
Ετήσια έκδοση από το 1980
Μέχρι το 1980 η έκδοση τηλεφωνικών καταλόγων γινόταν περιστασιακά, ενώ από το 1980 εκδίδεται κάθε χρόνο τηλεφωνικοί κατάλογοι από την Cyta. Από το 1951 μέχρι και το 1969 δεν υπήρχε ξεχωριστός Χρυσός Οδηγός αλλά Ονομαστικός ο οποίος όμως συμπεριλάμβανε μερικές κατηγορίες στην ίδια αλφαβητική σειρά, ενώ από το 1972 μέχρι και το 1986 κυκλοφορούσε ένας κατάλογος Παγκύπριος με ενσωματωμένο Χρυσό Οδηγό στις πίσω σελίδες του καταλόγου με διαφορετικό χρώμα σελίδων.
Από το 1986 μέχρι και το 1999 ο Χρυσός Οδηγός κυκλοφορεί ως ξεχωριστό βιβλίο για όλες τις επαρχίες, ανεξάρτητο από τον Ονομαστικό Κατάλογο, με κατηγοριοποίηση ανά επάγγελμα- κατηγορία και ανά επαρχία.
Από την έκδοση 2000-2001 μέχρι και σήμερα κυκλοφορεί ένα βιβλίο/ έντυπο για κάθε επαρχία το οποίο περιλαμβάνει στις αρχικές σελίδες τον Ονομαστικό Κατάλογο και ακολουθούν οι κίτρινες σελίδες του Χρυσού Οδηγού. Οι εκδόσεις κυκλοφορούν στην ελληνική και αγγλική γλώσσα για 4 επαρχίες (Πάφος, Λεμεσός, Λευκωσία και Λάρνακα / Αμμόχωστος).
Καταχωρήσεις
Καθώς δεν υπάρχει αρχείο για την πρώτη έκδοση του τηλεφωνικού καταλόγου το 1951 δεν υπάρχουν ακριβείς στοιχεία για τον αριθμό των καταχωρήσεων, ενώ για την έκδοση 1954 – 55 υπολογίζεται ότι αποτελείτο από περίπου 6.000 καταχωρίσεις Ονομαστικού Καταλόγου συμπεριλαμβανομένων και τις κατηγορίες του Χρυσού Οδηγού. Στην έκδοση του 2016 περιλαμβάνονται συνολικά 114.600 καταχωρίσεις, οι οποίες αναλύονται σε 30.600 καταχωρίσεις Χρυσού Οδηγού και 84.000 καταχωρίσεις Ονομαστικού Καταλόγου.
Αξίζει να σημειωθεί πως το 1996 η Cyta εξέδωσε τον πρώτο και μοναδικό ονομαστικό κατάλογο με τις καταχωρίσεις ως είχαν πριν το 1974 στις κατεχόμενες πόλεις και χωριά της Κύπρου. Από το 2004-2005 άρχισε και η έκδοση του Χρυσού Οδηγού Επιχειρήσεων, ενώ το 2000 τέθηκε σε εφαρμογή η ηλεκτρονική σελίδα εξεύρεσης πληροφοριών.
