Αυξάνονται τα επιδόματα ενοικίων – Τι πρέπει να γνωρίζετε

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την παρατηρούμενη αύξηση του κόστους ενοικίασης διαμερισμάτων και κατοικιών κατά το τελευταίο διάστημα, διενεργήθηκε για λογαριασμό του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων νέα μελέτη το 2019 για επικαιροποίηση των δεδομένων της προηγούμενης μελέτης του 2014 και αναθεώρηση του ποσού που δύναται να παρέχεται ως επίδομα ενοικίου ή τόκων στεγαστικού δανείου στο πλαίσιο παροχής Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Βάσει των αποτελεσμάτων της νέας μελέτης του 2019, έχουν ετοιμαστεί προτεινόμενοι τροποποιητικοί Κανονισμοί, σύμφωνα με τους οποίους προσαρμόζεται το παρεχόμενο επίδομα στα νέα επίπεδα.

Μετά από πρόταση της υπουργού Εργασίας, Ζέτας Αιμιλιανίδου, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τους Κανονισμούς και κατατέθηκαν στη Βουλή για ψήφιση. Την ερχόμενη Τρίτη αρχίζει η συζήτηση του θέματος της αύξησης του ποσού παροχής στέγασης στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας.

Με βάση τη νομοθεσία, τα ποσά που παρέχονται ως παροχή στέγασης υπολογίζονται ανάλογα με τις ανάγκες σε στεγαστικό χώρο σύμφωνα με τη σύνθεση της οικογενειακής μονάδας του δικαιούχου και αφού ληφθούν υπ’ όψιν οποιεσδήποτε επιπλέον ανάγκες που προκύπτουν λόγω αναπηρίας, ενώ για τον υπολογισμό του τελικού ποσού λαμβάνεται υπ’ όψιν και η επαρχία διαμονής.

Με την έγκριση της τροποποιημένης νομοθεσίας, η αύξηση της επιδότησης ενοικίου θα υλοποιηθεί άμεσα. Με τη νέα ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική όσοι έχουν πραγματικό πρόβλημα δεν μένουν χωρίς επιδότηση ενοικίου και χωρίς στέγαση.

Τα τελευταία χρόνια μάλιστα φαίνεται να μειώνεται η ανεργία, και ταυτόχρονα να μειώνονται οι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.

Σημειώνεται ότι το 2013 οι άνεργοι ήταν πέραν των 55.000 (17%) και με την εισαγωγή του ΕΕΕ τέθηκε στόχος από το υπουργείο Εργασίας να βοηθηθούν όλες οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού που βρέθηκαν στην ανεργία ή με πολύ χαμηλά εισοδήματα για να έχουν μιαν αξιοπρεπή διαβίωση και στέγαση. Αποτέλεσμα, σήμερα η ανεργία να είναι 32.000 άτομα (6,9%).

Με την εισαγωγή του ΕΕΕ το 2014 έχουν δαπανηθεί μέχρι σήμερα €32 εκατ. για επιδότηση ενοικίου και τόκων στεγαστικού δανείου στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Μηνιαίως παραχωρούνται περίπου €760 χιλ. ως επιδότηση ενοικίου και στεγαστικών δανείων με βάση τον νόμο του ΕΕΕ, οι €680 χιλ. αφορούν επιδότηση ενοικίου και περίπου €80 χιλ. τόκους στεγαστικών δανείων.

Το 2015 υπήρχαν 2.288 οικογένειες που επιδοτήθηκαν με ενοίκιο €2,44 εκατ., το 2016 επιδοτήθηκαν 5.786 οικογένειες με συνολικά €9,49 εκατ., το 2017 επιδοτήθηκαν 6.055 οικογένειες με €10,45 εκατ., ενώ το 2018 οι οικογένειες ανήλθαν στις 5.666 με επιδότηση €9,87 εκατ. Το 2019 οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι ο αριθμός των οικογενειών που θα λάβουν επίδομα ενοικίου θα μειωθεί περαιτέρω.

Η νέα μελέτη του 2019 που συγκρίνει τις τιμές ενοικίων το 2014 κατέδειξε αύξηση ενοικίου στη Λευκωσία κατά 44,81%, στη Λεμεσό 57,47%, στη Λάρνακα 42,86%, στην Πάφο αύξηση 68% και στην Αμμόχωστο 5%. Το ποσό παροχής ανά τετραγωνικό μέτρο για την επαρχία Λευκωσίας είναι €4,06 σε σύγκριση με €2,80 το 2014, στη Λεμεσό €4,41 σε σύγκριση με €2,80, στη Λάρνακα €3,50 σε σύγκριση με €2,45, στην Πάφο €2,94 σε σύγκριση με €1,75 και στην Αμμόχωστο €2,94 σε σύγκριση με €2,80.

Το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει το επίδομα ενοικίου, λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση των ενοικίων, την επαρχία και τη σύνθεση της οικογένειας. Ένα ζεύγος με τρία ενήλικα παιδιά θα έχει επιδότηση στη Λευκωσία €406 για ενοίκιο, στη Λεμεσό €441, στη Λάρνακα €350 και στην Πάφο και στην Αμμόχωστο €244. Τα ίδια ποσά δίνονται για ένα ζεύγος με ένα ανήλικο και ένα ενήλικο παιδί.

Ζεύγος με αναπηρία που είναι δικαιούχοι του ΕΕΕ, έχουν επιπρόσθετη αύξηση για επιπρόσθετα 20 τ.μ. σε περίπτωση τροχοκαθίσματος και επομένως το συνολικό επίδομα που παρέχεται αυξάνεται κατά 50% σε περιπτώσεις χρήσης τροχοκαθίσματος και κατά 20% σε όλες τις άλλες περιπτώσεις. Για παράδειγμα, μονήρης ή ζεύγος χωρίς παιδιά εφόσον χρησιμοποιούν τροχοκάθισμα θα λαμβάνουν €488 και €390 στη Λευκωσία. Στη Λεμεσό η ίδια σύνθεση της οικογένειας θα λαμβάνει €530 με τροχοκάθισμα και €424 χωρίς, στη Λάρνακα €420 με τροχοκάθισμα και €336 χωρίς και Πάφο – Αμμόχωστο €353 με τροχοκάθισμα και €282 χωρίς.

Σήμερα στηρίζονται από το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα συνολικά 23.788 οικογένειες και περιλαμβάνουν 8.249 ενήλικα ή ανήλικα άτομα με αναπηρία, 2.942 περιπτώσεις συνταξιούχων με χαμηλά εισοδήματα και 7.376 περιπτώσεις προσώπων ηλικίας 55-65 ετών.

Ο περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμος δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας (Ν.109(Ι)/2014) και τέθηκε σε ισχύ στις 11 Ιουλίου 2014. Σύμφωνα με το άρθρο 7 της ανωτέρω Νομοθεσίας, το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα συνίσταται από το μηνιαίο ποσό που δύναται να παραχωρηθεί αναφορικά με το Ελάχιστο Καλάθι Διαβίωσης και από το μηνιαίο ποσό που δύναται να παραχωρηθεί αναφορικά με την Παροχή Στέγασης, που περιλαμβάνει το επίδομα ενοικίου και το επίδομα τόκων στεγαστικού δανείου. Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, τα εν λόγω ποσά καθορίζονται με Κανονισμούς που εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο δυνάμει του άρθρου 38 της Νομοθεσίας και τα μηνιαία ποσά που παραχωρούνται δύναται να αξιολογούνται κάθε 2 έτη. Στη βάση των ανωτέρω προνοιών της Νομοθεσίας, είχε τεθεί σε ισχύ ταυτόχρονα με τη δημοσίευση του Νόμου στην Επίσημη Εφημερίδα και η Κ.Δ.Π. 339/2014, με την οποία καθορίστηκαν τα ποσά που παρέχονται ως Παροχή Στέγασης στο πλαίσιο παροχής Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, στη βάση μελέτης που είχε διενεργηθεί πριν την εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.

Εφόσον οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας ενημερωθούν σχετικά διασφαλίζεται προσωρινή στέγαση μέχρι εξεύρεσης κατάλληλης στέγης. Συγκεκριμένα, κατά το 2018 παραχωρήθηκε ποσό €400.000 έκτακτης βοήθειας για προκαταβολές ενοικίων και προσωρινή διαμονή προσώπων που στηρίχθηκαν κατά την αναζήτηση στέγης.