Ο κτηματομεσίτης Κώστας Ζουρίδης δραστηριοποιείται τα τελευταία χρόνια στη Λάρνακα και έχει βιώσει τη μεγάλη αλλαγή που επήλθε στην πόλη μας τα τελευταία χρόνια.
Ο κ. Ζουρίδης μιλά στο City of Larnaka για την ανάπτυξη της Λάρνακας τα τελευταία χρόνια, αλλά και όσα πρέπει να γίνουν κατα τη δική του άποψη τα επόμενα χρόνια.
- Κύριε Ζουρίδη, γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τον κλάδο των κτηματομεσιτών;
Το επάγγελμα του κτηματομεσίτη είναι ιδιαίτερο. Πρόκειται για επάγγελμα το οποίο απαιτεί αφοσίωση, γνώσεις ακινήτων σε μία γρήγορα εναλλασσόμενη Κτηματαγορά, αντικειμενικότητα αξιών, δυνατότητα εντοπισμού επενδυτικών ευκαιριών, προβλέψεις για την τάση της αγοράς – κινδύνους / προκλήσεις, πιθανότητες μέγιστης εκμετάλλευσης εμπορική ή άλλης δυνατότητας του κάθε ακινήτου, στενή παρακολούθηση στις κτηματολογικές νομοθεσίες, πολεοδομικού καθεστώτος, και τάση αγοράς.
Πρόκειται για επάγγελμα στο οποίο πρέπει να συναναστρέφεσαι με κόσμο, επενδυτές / πωλητές /αγοραστές, γεγονός το οποίο απαιτεί επαγγελματισμό, ειλικρίνεια, ακεραιότητα και συνέπεια.
Αρνητικά του επαγγέλματος πολλές ώρες δουλειάς μακριά από την οικογένεια, θυσίες, ασταθές εισόδημα, υψηλό επαγγελματικό στρες.
Τα πιο πάνω τα έχω δει σαν πρόκληση, τα οποία πιστεύω ότι με έχουν ελκύσει και με έχουν προκαλέσει να αγαπήσω το επάγγελμα του Κτηματομεσίτη.
- Ποια είναι η εκπαίδευσή σας και η επαγγελματική σας εμπειρία;
Αποφοιτώντας απο την Αμερικανική Ακαδημία Λάρνακας, και αφου είχα ολοκληρώσει την θητεία μου στο στρατό ως δοκιμος Ανθυπολοχαγός, μετάβηκα στην Αγγλία το 2003 όπου φοίτησα στο University of Essex από όπου έχω πάρει και το πτυχίο του Bachelor of Science in Accounting and Finance.
Τότε ήταν όταν είχα ξεκινήσει να συνειδητοποιώ ότι το Accounting, δεν ήταν κάτι το οποίο με γέμιζε ως άνθρωπο / επαγγελματία, και είχα ξεκινήσει να διευρύνω τους ορίζοντες μου σε εξεύρεση μεταπτυχιακού προγράμματος, το οποίο θα με αντιπροσώπευε περισσότερο. Αποφάσισα να ολοκληρώσω το μεταπτυχιακό μου στο Nottingham Trent University στο τομέα του Property Investment and Management (Master of Arts). Ένα υπερβολικά προκλητικό μεταπτυχιακό, στο οποίο είχα ξεκινήσει να αντιλαμβάνομαι το τομέα των ακινήτων σε ακαδημαϊκό επίπεδο.
Με την ολοκλήρωση των σπουδών μου, είχα επιστρέψει στην Κύπρο το 2007 μία περίοδος για τα Κτηματικά η οποία ήταν ασύλληπτα δύσκολη για να την αντιληφθώ και να την συσχετίσω με τις θεωρίες του πανεπιστημίου. Παράλληλα είχα εγγραφεί στο ΕΤΕΚ, στον κλάδο Εκτίμηση Γης.
Από το 2007 μέχρι το 2012, είχα εργαστεί σε 1 γραφείο στην Λάρνακα και σε 2 γραφεία στη Λευκωσία ως εκτιμητής ακινήτων.
Το 2012 είχα εγγραφεί ως επαγγελματικό μέλος του RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors), όπως και επίσης και εγγεγραμμένος Κτηματομεσίτης στο Μητρώο του Συμβουλίου Εγγραφής Κτηματομεσιτών.
Το 2012 είχα επίσης πάρει την απόφαση να ανοίξω το δικό μου γραφείο με την εταιρεία ZouReal Valuations L.L.C. η οποία εξειδικεύεται στην παροχή υπηρεσιών Εκτίμησης Ακινήτων και ακολούθως την Zourides Real Estate Ltd η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα των Κτηματομεσιτικών υπηρεσιών
- Μπορείτε να μας μιλήσετε λίγο για την εταιρία Zourides Real Estate;
Η Zourides Real Estate έχει συσταθεί το 2021, και αποτελεί την συνέχεια της Zourides Property Direct η οποία δραστηριοποιείτο στον τομέα των Κτηματομεσιτικών υπηρεσιών από το 2001.
Η Zourides Real Estate, εξειδικεύεται στον τομέα παροχής Κτηματομεσιτικών υπηρεσιών υψηλού επιπέδου, πρόκειται για Boutique Real Estate Firm με ειδίκευση στις αγοραπωλησίες και ενοικιάσεις ακινήτων.
Σίγουρα δια μέσω των χρόνων το επάγγελμα του Κτηματομεσίτη έχει γίνει πιο απαιτητικό, πιο ανταγωνιστικό αλλά και πολυδιάστατο, αφού η πηγή άντλησης πληροφόρησης για ακίνητα τα οποία είναι διαθέσιμα για πώληση / ενοικίαση, έχει διαφοροποιηθεί. Επίσης οι απαιτήσεις πιθανών αγοραστών / επενδυτών / ενοικιαστών, έχουν αυξηθεί και ως εκ τούτου η ποιότητα εξυπηρέτησης έπρεπε να αλλάξει.
Θεωρώ ότι η Zourides Real Estate, ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του ανταγωνισμού, καλύπτει στο μέγιστο τις απαιτήσεις του κάθε πελάτη και λόγω της διαχρονικής μας εξυπηρέτησης, καλύπτουμε τις ανάγκες σε μεγάλο φάσμα επενδυτών.
- Πώς θα περιέγραφες τον τρέχοντα κατάλογο κτηματομεσιτικών επενδύσεων σε ακίνητα στη Λάρνακα;
Ο κατάλογος επενδύσεων σε ακίνητα στην Λάρνακα, αναπτύσσεται σε όλες τις κατηγορίες των ακινήτων, αφού το ενδιαφέρον φαίνεται να έχει αναθερμανθεί για τα καλά.
Ενεργή είναι η ντόπια αγορά η οποία ενδιαφέρεται για μικρά γεωργικά τεμάχια κοντά σε υπηρεσίες για προσωπική χρήση, σε οικόπεδα / οικιστικά τεμάχια με σκοπό είτε την επένδυση ή για σκοπούς ιδιοκατοίκησης, διαμερίσματα / κατοικίες – καινούργια και μεταχειρισμένα είτε για επένδυση ή για ιδιοκατοίκηση, βιομηχανικά ακίνητα τόσο για επένδυση αλλά και για επαγγελματική στέγαση και τεμάχια γεωργικά με προοπτική ένταξης τους σε οικιστική ζώνη στο μέλλον και ακίνητα για δεύτερη κατοικία / εξοχικό με πρόσβαση στο παραλιακό μέτωπο.
Οι ξένοι επενδυτές, αναλόγως προέλευσης, επενδύουν σε ακίνητα για να καλύψουν διαφορετικές ανάγκες. Στο παρόν στάδιο που τα πολιτικά επενδυτικά κίνητρα είναι περιορισμένα, υπάρχει η κατηγορία των επενδυτών που έρχεται στην Λάρνακα για την αγορά κατοικίας / διαμερίσματος, σε περίπτωση που χρειαστεί, λόγω έκτακτης ανάγκης, να εγκαταλείψουν την χώρα τους, να έχουν ασφαλές χώρο διαμονής για τους ίδιους και την οικογένεια τους. Υπάρχουν οι επενδυτές που εδώ και κάποια χρόνια είναι στην Λάρνακα, έχουν δημιουργήσει εταιρείες με σκοπό την ανάπτυξη γης και ανέγερση πολυκατοικιών / κατοικιών, διοχετεύοντας στην αγορά πελάτες από τις χώρες τους και δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στον τομέα ανάπτυξης γης. Υπάρχουν επίσης και οι πελάτες που αναζητούν εμπορικά / επενδυτικά ακίνητα, κτήρια, ξενοδοχεία, μεγάλα παραθαλάσσια τεμάχια γης με σκοπό την ανάπτυξη ή την απόλαυση των εισοδημάτων τους.
Γενικά οι κατηγορίες των πελατών απευθύνονται σε σχεδόν ολόκληρο το κατάλογο των ακινήτων. Θετικό χαρακτηριστικό των πελατών αποτελεί το γεγονός ότι είναι αρκετά μελετημένοι τόσο για τις αξίες αλλά και για τοποθεσίες στις οποίες ενδιαφέρονται να επενδύσουν.
- Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Λάρνακα στον τομέα της πόλεως και των ακινήτων;
Η Λάρνακα δυστυχώς σήμερα έχει να αντιμετωπίσει προβλήματα τα οποία θα έπρεπε να είχαν επιλυθεί εδώ και αρκετά χρόνια. Παράληψη μου θα ήταν να μην αναγνωρίσω το τεράστιο έργο αλλά και την υπερπροσπάθεια που γίνεται από το Δήμαρχο Λάρνακας κ. Ανδρέα Βύρα, την ομάδα του Δημοτικού Συμβουλίου και το Δημαρχείο Λάρνακας. Με βεβαιότητα τα εν λόγω έργα έχουν κεφαλαιοποιήσει την προσπάθεια αναβάθμισης της πόλης, κάτι το οποίο φαίνεται να έχει επίδραση προς τους επενδυτές και τους έχει επηρεάσει στην επιλογή του επενδυτικού τους προορισμού.
Η πρόκληση που είχε αρχικά να αντιμετωπίσει η Λάρνακα ήταν τα έργα υποδομών εντός της πόλης της Λάρνακας, έργα τα οποία έχουν σε μεγάλο βαθμό ολοκληρωθεί και έχουν αρχίσει να ξεδιπλώνουν το πέπλο πάνω από την πραγματική μορφή της πόλης του Ζήνωνα.
Το μεγαλύτερο θέμα με την ενοποίηση του κυρίως παραλιακού μετώπου, έχει ως ένα βαθμό επιτευχθεί, αφού ολοκληρώθηκε το έργο ανάπλασης του δρόμου στην περιοχή Μακένζι, αναμένουμε τα ουσιαστικά έργα υποδομών από τον επενδυτή της Μαρίνας – Λιμάνι να ξεκινήσουν, έχουν φύγει οι εγκαταστάσεις των Διυλιστηρίων και έχει παρουσιαστεί το Master Plan για την εν λόγω περιοχή και βρίσκεται στο στάδιο ολοκλήρωσης του ο δρόμος Λάρνακας Δεκέλειας.
Επίσης φαίνεται να γίνεται προσπάθεια από το Δήμος Λάρνακας για ώθηση / ανάπτυξη εγκλωβισμένων περιοχών όπως είναι η περιοχή της ενορίας Αγίου Ιωάννη με το έργο ‘Ανάπλασης της Ενορίας Αγίου Ιωάννη’, το οποίο αναμένεται να οξυγονώσει και να τονώσει έντονα την εν λόγω περιοχή.
Έντονη δραστηριότητα σε ανέγερση πολυκατοικιών υπάρχει τόσο εντός αλλά και εκτός του Δήμου Λάρνακας, δηλαδή στο Δήμο Αραδίππου και Δήμο Λιβαδιών.
Τα επόμενα χρόνια με την ολοκλήρωση των πιο πάνω αναφερόμενων έργων, μία τεράστια πρόκληση που προβλέπεται να αντιμετωπίσει η Λάρνακα θα είναι η ανάπτυξη οδικού δικτύου το οποίο θα λειτουργεί προς αποσυμφόρηση κυκλοφοριακού προβλήματος το οποίο αναμένεται να προκληθεί. Τα πιο πάνω έργα αναπόφευκτα θα προκαλέσουν αύξηση πληθυσμού σε συγκεκριμένες περιοχές και θεωρώ βασικό η Λάρνακα να βρεθεί προετοιμασμένη με έργα υποδομής προς αντιμετώπιση του προβλήματος που αναμένεται να προκληθεί.
Επίσης οδικό δίκτυο θα πρέπει να δημιουργηθεί ή να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις τόσο προς το παραλιακό μέτωπο (Λεωφόρο Αθηνών), αλλά και προς περιοχές που αναπτύσσονται. Συγκεκριμένα ο Δήμος Αραδίππου επικοινωνεί με το Δήμο Λάρνακας από περιορισμένο οδικό δίκτυο. Ο Δήμος Λιβαδιών διαθέτει πρόσβαση προς το παραλιακό μέτωπο μέσω δύο δρόμων γεγονός το οποίο ήδη έχει προκαλέσει δυσφορία στο κυκλοφοριακό. Λύση θα πρέπει να βρεθεί συνδέοντας επαρκός το παραλιακό τμήμα Μενεού – Περβολιών με τον αυτοκινητόδρομο Λάρνακας Λευκωσίας.
Μελετώντας το τοπικό σχέδιο Λάρνακας οι λύσεις φαίνεται να έχουν σχεδιαστεί και αναμένουν υλοποίηση εδώ και αρκετά χρόνια. Θεωρώ ότι η πρόκληση είναι να ολοκληρωθεί η λύση του προβλήματος πρίν το πρόβλημα.
Γενικά υπάρχουν αρκετά θέματα στα οποία θα μπορούσα να αναπτύξω, τα οποία φαίνεται να ανησυχούν και να γίνονται προσπάθειες από τις τοπικές αρχές για διασφάλιση τους, ωστόσο βασικό προτέρημα της Λάρνακας σε σχέση με άλλες επαρχίες είναι η περιορισμένη κίνηση και οχληρία, προτέρημα το οποίο θα πρέπει να διαφυλαχθεί.
- Ποια είναι σήμερα η κατάσταση που επικρατεί την ενοικίαση ακινήτων στη Λάρνακα; Θα θέλαμε έτσι μια αποτύπωση σε σχέση με περιοχές, τιμές αλλά και τι επιλέγει ο κόσμος να ενοικιάζει αλλά και να αγοράζει.
Τα τελευταία χρόνια υπήρχε τεράστια ζήτηση για ενοικίαση διαμερισμάτων / κατοικιών. Το ενδιαφέρον βασιζόταν κυρίως από άτομα τα οποία είχαν μεταναστεύσει στο νησί από τρίτες χώρες και αναζητούσαν άμεσα στέγαση. Το γεγονός ότι οι αξίες των ενοικίων σε άλλες επαρχίες ήταν ουσιαστικά ποιο ψηλές, αναζητούσαν επιλογές στην Λάρνακα με σκοπό να επωφεληθούν και χαμηλότερο κόστος ενοικίου. Η αύξηση στην αξία των ενοικίων πυροδότησε την επένδυση / αγορά τόσο από ντόπιους αλλά και ξένους σε διαμερίσματα. Σήμερα είμαστε στο στάδιο όπου αρκετά από τα έργα καινούργιων διαμερισμάτων έχουν ολοκληρωθεί, έχει αυξηθεί το διαθέσιμο προνοιών στην αγορά και φαίνεται να γίνονται διορθωτικές κινήσεις στις αξίες των ενοικίων. Σημειώνεται επίσης ότι αρκετοί ενοικιαστές κυρίως Ρώσσοι φαίνεται να διαφεύγουν στα κατεχόμενα, αφού τα ενοίκια είναι συγκριτικά πιο χαμηλά.
Από πλευρά αξιών ενοικίου για ένα διαμέρισμα 2 υπνοδωματίων σε καινούργια πολυκατοικία περιμετρικά του πυρήνα της Λάρνακας – Κρασά – Βεργίνα – Αραδίππου -Λιβάδια, σε κάποια στιγμή ήταν κοντά στα €1,200 – €1,400 / μήνα. Σήμερα με την αποσυμφόρηση της ζήτησης αλλά και την αύξηση των επιλογών η αξία ενοικίου κυμαίνεται μεταξύ €850 – €1,000 / μήνα. Το πελατολόγιο προέρχεται κυρίως από χώρες Ρωσίας / Ουκρανίας, αλλά και από Ευρώπη – Γερμανία / Αυστρία /Πολωνία.
Σε πιο κεντρικές τοποθεσίες ή σε παραθαλάσσιες περιοχές οι αξίες είναι πιο ψηλές.
Όσο αφορά την αγορά, η πρώτη επιλογή παραμένει η αγορά διαμερίσματος. Τεράστιο ενδιαφέρων υπάρχει για το κέντρο της πόλης, και παραδοσιακές περιοχές περιμετρικά του πυρήνα της Λάρνακας, αλλά λόγω της σημαντικής αύξησης στις αξίες της γης αλλά και των διαμερισμάτων, το ενδιαφέρον επεκτείνεται και στις περιοχές Κρασά – Βεργίνα – Αραδίππου -Λιβάδια. Εντός του Δήμου Λάρνακα οι αξίες κυμαίνονται €2,500 – €2,750 / m², και αναλόγως της τοποθεσίας και των προδιαγραφών μπορεί να είναι ακόμα πιο ψηλές. Στις περιοχές Κρασά – Βεργίνα – Αραδίππου -Λιβάδια οι αξίες κυμαίνονται €2,150 – €2,450 / m².
- Ποιες είναι οι προοπτικές για τη βελτίωση της υφιστάμενης κτηματικής αγοράς της Λάρνακας;
Γενικά προοπτικές για βελτίωση της υφιστάμενης κτηματομεσιτικής αγοράς της Λάρνακας υπάρχουν απεριόριστες.
Αρχικά, ο χαρακτήρας της πόλης της Λάρνακας θα πρέπει να ξεδιπλωθεί και να αναδειχθεί με έργα τα οποία θα προσελκύσουν ποιοτικό τουρισμό, με έργα τα οποία θα αναδεικνύουν της ιστορικότητα της πόλης μας και έργα τα οποία θα διασφαλίζουν υψηλό επίπεδο και ποιότητα ζωής προς τους κατοίκους της.
Στρατηγικός σχεδιασμός θα πρέπει να γίνει σε περιοχές μελλοντικών αναπτύξεων, όπως για παράδειγμα έχει γίνει το Σχέδιο Περιοχής στην πρώην περιοχή των Διυλιστηρίων. Θα πρέπει να γίνει στρατηγικός σχεδιασμός για να απεγκλωβιστούν γεωγραφικές τοποθεσίες, σημεία στα οποία θα πρέπει να κατευθυνθεί η ανάπτυξη.
Ακολούθως θα πρέπει να γίνει στρατηγικός σχεδιασμός προς ανάπτυξη έργων υποδομής πέραν τον γεωγραφικών ορίων του Δήμου Λάρνακας, σε συνδυασμό με όλους τους γειτονικούς Δήμους και κοινότητες.
Πλάνο θα πρέπει να γίνει για συγκεντροποίηση βιομηχανικών / βιοτεχνικών ζωνών σε συγκεκριμένες περιοχές μακριά από το κέντρο της πόλης. Μελέτη και κίνητρα μετακίνησης / οργάνωσης κτηνοτροφικών περιοχών.
Προσπάθεια αλλαγής νοοτροπίας και απαίτησης. Εκμετάλλευση των υδροβιότοπων σε εθνικά πάρκα. Πρόσφατα είχαμε πολλοί αντιδράσει για την προστιθέμενη ανάπτυξη στο Παττίχειο Θέατρο, θεωρώντας ότι κατασπαράζουν την φυσική ομορφιά και επηρεάζουν το περιβάλλον οι κατασκευές που έχουν προγραμματιστεί να γίνουν, οι οποίες αποτελούν απειροελάχιστο ποσοστό σε σχέση με το συνολικό εμβαδό του πάρκου. Ωστόσο κανένας από εμάς δεν έχει διαμαρτυρηθεί για το στρατόπεδο το οποίο κατέχει ίσως το ποιο ελκυστικό τεμάχιο της περιοχής με ότι κίνδυνο μπορεί να προκαλέσει τόσο στο περιβάλλον όσο και προς τους κατοίκους της περιοχής σε περίπτωση ατυχήματος. Στρατόπεδο επίσης υπάρχει έναντι του Νέου Νοσοκομείου Λάρνακας. Κατά την περίοδο την οποία είχαν ανεγερθεί τα εν λόγω στρατόπεδα, βρίσκονταν εκτός της πόλης και μπορούσαν να διεκπεραιώσουν το σκοπό για τον οποίο είχαν ανεγερθεί χωρίς να επηρεάζουν την ζωή των πολιτών. Σήμερα πιθανότατα να θεωρούνται Geographically Obsolete, αφού, τόσο για το σκοπό που έχουν ανεγερθεί, όσο και για την λειτουργία τους βρίσκονται σε σημεία τα οποία δεν θα έπρεπε να βρίσκονται.
Ολοκληρώνοντας θα ήθελα να πω ότι οι προοπτική της υφιστάμενης κτηματικής αγοράς στην Λάρνακα θα μπορούσε να βελτιωθεί αρχίζοντας από την δημιουργία γερής βάσης στο σχεδιασμό της πόλης και επαρχίας.
- Πώς πιστεύεις ότι μπορεί να συμβάλει η επιχειρηματική δραστηριότητα στην ανάπτυξη της πόλης;
Σαφέστατα η επιχειρηματική δραστηριότητα μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της πόλης. Χειροπιαστό παράδειγμα αποτελεί το Metropolis Mall, το οποίο σχεδόν καθημερινά σφύζει από ζωή, έχει προσφέρει θέσεις εργασίας σε πολλά άτομα, δίνει άνεση στην χρήση του και ποιότητα εμπειρίας του πελάτη. Δίνει ποιοτικές επιλογές σε προϊόντα τα οποία ο κάτοικος Λάρνακας και επαρχίας θα έπρεπε να ανατρέξει σε άλλες επαρχίες για να βρει και έχει σχεδιαστεί με τρόπο εύχρηστο σε άτομα / οικογένειες / και άτομα ΑΜΕΑ. Έχει αναβαθμίσει μία σχετικά υποβαθμισμένη περιοχή, έχει μεγαλώσει την ακτίνα της Λάρνακας και έχει δημιουργήσει τοπωνύμιο (Landmark).
Ωστόσο, είναι γεγονός ότι το παραδοσιακά εμπορικό κέντρο της Λάρνακας (Οδός Ερμού, Ζήνωνος Κιτιέως, οδός Καλογερά και οι περιμετρικές αρτηρίες) έχει επηρεαστεί αρνητικά. Κύριο παράγοντα αποτελεί το γεγονός ότι η Λάρνακα την δεδομένη χρονική στιγμή φαίνεται να ήταν απροετοίμαστη στην υποδοχή της ανάπτυξης. Δυστυχώς ή ευτυχώς η πορεία προς την ανάπτυξη είναι μονόδρομος και οι τοπικές αρχές οφείλουν να είναι προετοιμασμένες να την υποδεχτούν. Σε περίπτωση που αδυνατούν οικονομικά να παρέχουν την υποδομή για να διαφυλάξουν / προστατεύσουν περιοχές χαρακτήρα που θα πρέπει να διατηρηθούν, τότε ίσως θα έπρεπε να δημιουργηθούν ταμεία τα οποία θα εισπράττουν κεφάλαια αδειοδότησης μεγάλων επενδύσεων και να εκταμιεύουν ποσά για βελτιωτικά έργα προς κοινή ωφέλεια. Θα ήταν λάθος να αποτραπεί η ανάπτυξη εις λόγω του καθησυχασμού των τοπικών αρχών. Επίσης είναι αναπόσπαστο και Ευρωπαϊκό δικαίωμα στον επενδυτή να διαχειριστεί τα κεφάλαια του στα πλαίσια των τοπικών κανονισμών που διέπουν την ανάπτυξη.
Ο αρχικός πυρήνας της Λάρνακας διαθέτει ελκυστικά χαρακτηριστικά όπως άμεση πρόσβαση στην τοπική παραλία, είναι συμπαγές, διαθέτει αρχαιότητες και σημεία αναφοράς, είναι ευκολόχρηστος από πλευράς οδικού σχεδιασμού, τόσο για επισκέπτες αλλά και ντόπιους κατοίκους. Ωστόσο, μόλις τα τελευταία χρόνια έχει γίνει προσπάθεια για διαμόρφωση χώρων στάθμευσης, διαμόρφωση πλατειών (π.χ. Πλατεία Ζουχούρι) και συνεχίζει να υπάρχει το πρόβλημα πρόσβασης κυρίως πεζών / οικογενειών και ΑΜΕΑ, δια μέσω του τοπικού εμπορικού κέντρου. Είμαι σίγουρος ότι ο Δήμαρχος είναι σε εγρήγορση και έχει επιστρατεύσει στρατηγικό πλάνο για την αναδιαμόρφωση της εν λόγω περιοχής. Σε περίπτωση που η υποδομή υπήρχε πριν από την ανάπτυξη, θεωρώ ότι και τα δύο θα μπορούσαν να συμβαδίζουν και να αναπτύσσονται παράλληλα.
- Ποια είναι η άποψή σας για την αρχιτεκτονική της πόλης; Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να διατηρηθεί ή να βελτιωθεί η αισθητική της;
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά έργα, τα οποία έχουν αναδείξει σε μεγάλο βαθμό την ιστορικότητα και την ομορφιά που υπάρχει στο κέντρο της πόλης. Η Λάρνακα είναι μία πόλη με δυναμικό χαρακτήρα ο οποίος φαίνεται να έχει αποδυναμωθεί με την πάροδο των χρόνων. Ο Δήμος Λάρνακας φαίνεται να έχει σηκώσει αποφασίστηκα τα μανίκια και εργάζεται μανιωδώς για την ανάδειξη κάποιων από τα σημαντικότερα σημεία της πόλης. Μία πόλη που όλοι μας αγαπάμε, μία πόλη 4000 ετών η οποία δεν έχει ουσιαστικά αναδιαμορφωθεί, μία πόλη με πλούσια ιστορία, η οποία κρύβεται πίσω από ‘θαμπά’ σημεία, έχει πολλά ακόμα να δείξει.
Η αρχιτεκτονική της πόλης είναι ιδιαίτερη. Με τα λύπης βλέπουμε αρκετά κτίρια τα οποία θα μπορούσαν να διακοσμούν διάφορα σημεία στην πόλη της Λάρνακας, να παραμένουν εγκαταλειμμένα, αβοήθητα και βασανιστικά να γκρεμίζονται κομμάτι κομμάτι.
Τα κίνητρα για αναπαλαίωση διατηρητέων οικοδομών υπάρχουν. Με πρόσφατη απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών (2022) τα εν λόγω κίνητρα έχουν αναθεωρηθεί με σκοπό να συμβάλουν στην προσπάθεια διατήρησης / ανακαίνιση διατηρητέων οικοδομών. Φαίνεται ότι τα εν λόγω μέτρα δεν είναι επαρκή. Από την μία η αδιαφορία, και η ‘ατιμωρησία’ των ιδιοκτητών από την άλλη, δεν βοηθούν για την διατήρηση των εν λόγω οικοδομών. Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν επιπτώσεις.
Η αισθητική της πόλης μπορεί να βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό, αλλά πρέπει όλοι μαζί να σηκώσουμε το βάρος που μας αναλογεί σε αυτή την προσπάθεια. Ο κάθε ιδιοκτήτης θα πρέπει να ενδιαφερθεί πρώτιστα για την αισθητική και διατήρηση της περιουσίας του και ακολούθως να έχει απαιτήσεις από τις τοπικές αρχές. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει νομικό πλαίσιο το οποίο να επιβάλει στο ιδιοκτήτη της διατήρηση της περιουσίας του σε ασφαλές και ικανοποιητικό επίπεδο συντήρησης. Μπορούμε να παραδειγματιστούμε από νομοθεσίες που υπάρχουν στο εξωτερικό, οι οποίες είναι πολύ αυστηρές αλλά φαίνεται να έχουν αποτέλεσμα.
Επίσης αρχιτεκτονική της πόλης δεν είναι μόνο οι διατηρητέες οικοδομές άλλα όλες οι οικοδομές που κοσμούν το κέντρο της πόλης. Πρόσφατα είχαμε βρεθεί μάρτυρες στο διαδίκτυο από σχόλια είτε θετικά είτε αρνητικά για το τρόπο που αποφάσισε ο ιδιοκτήτης συγκεκριμένου ξενοδοχείο στο κέντρο της πόλης να το βάψει / συντηρήσει με ένα ιδιαίτερο τρόπο από γραφίτη. Κάποιοι το χαρακτήρισαν ασχημόπαπο. Παρόμοια διακόσμηση έχουμε συναντήσει σε διάφορες μεγαλουπόλεις ανά το παγκόσμιο. Κάποιοι το αποκαλούν street art / graffiti ect. Ένα ξενοδοχείο το οποίο έχει αγοραστεί από τον επενδυτή, έχει πλήρως ανακαινιστεί και αναβαθμιστεί λειτουργεί κανονικά, εργοδοτεί κόσμο και έχει εξωτερικά διαμορφωθεί με συγκεκριμένο σχεδιασμό. Δεν έχω προσωπική άποψη αν η αισθητική του εν λόγω κτιρίου είναι ωραία ή άσχημη. Αλλά σίγουρα έχω άποψη για την αισθητική πολλών κτιρίων στην περιοχή τα οποία παραμένουν ατημέλητα για μεγάλο χρονικό διάστημα, στο έλεος του Θεού, με ένα σορό παρανομίες στα μπαλκόνια, προεκτάσεις, πρόχειρες κατασκευές και πολλά άλλα. Στο σενάριο που όλα τα κτίρια στην περιοχή ήταν πλήρως ανακαινισμένα, φρεσκοβαμμένα ή σε κάποιο επιτρεπτό εμφανισιακά επίπεδο τότε το ασχημόπαπο πιθανότατα να μεταμορφωθεί σε κύκνο!
- Πώς αξιολογείτε τη σημασία της ανάπτυξης πολυώροφων κτιρίων στο πλαίσιο της αστικής ανάπτυξης της Λάρνακας;
Φαίνεται πως ακολουθώντας τις υπόλοιπες πόλεις αλλά και την παγκόσμια τάση, έχει έρθει και η σειρά της Λάρνακας για την ανάπτυξη πολυώροφων κτιρίων στο πλαίσιο της αστικής ανάπτυξης.
Η ανάπτυξη πολυώροφων κτιρίων ανά το παγκόσμιο χρονολογείται εδώ και αιώνες. Αρχικά τα ψηλά κτίρια αποτελούσαν οικοδομές θρησκευτικής λατρείας, οικοδομές οι οποίες ήθελαν να αναδείξουν την σημαντικότητα της τρίτης διάστασης, το ύψος. Σε αρκετές περιπτώσεις οι κατασκευές αυτές άσκησαν από πολύ νωρίς δέος στον άνθρωπο, προκαλώντας του τόσο θαυμασμό όσο και φόβο.
Στην σύγχρονη τους μορφή η εξέλιξη των ουρανοξυστών αποκαλύπτει μια συναρπαστική, επιτυχημένη ιστορία που ξεκινά κοντά στα τέλη του 19ου αιώνα (1885 Σικάγο). Οι ουρανοξύστες δεν έχουν μόνο μεταμορφώσει τις πόλεις μας, αλλά επίσης έχουν αλλάξει δραστικά τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την αρχιτεκτονική.
‘Καμία άλλη μορφή κτίσματος δεν μπορεί να αντικαταστήσει τους ουρανοξύστες ως απάντηση στην εκθετικά αυξανόμενη ανάγκη για ελεύθερο χώρο στα κέντρα των μητροπόλεων του κόσμου’ (2008 Αλέξιος Βανδώρου).
Το 1900 ο αρχιτέκτονας Cass Gilbert, είχε αποδώσει τον επιτυχημένο ορισμό για τα ψηλά κτίρια, ότι ‘είναι η μηχανή η οποία κάνει την γη να πληρώσει’. Λόγω της έλλειψης αναπτυξιακού χώρου, ραγδαία αύξηση στις αξίες της γης και αύξηση πληθυσμού, οι πόλεις ανά το παγκόσμιο έχουν υποχρεωθεί να αναπτυχθούν κάθετα.
Σήμερα βιώνουμε την ραγδαία ανάπτυξη και την αύξηση στις αξίες της γης (περί τις 80 άδειες οικοδομής για πολυκατοικίες εντός του Δήμου Αραδίππου για το έτος 2023) και αναμένουμε στα επόμενα χρόνια την αύξηση του τοπικού πληθυσμού. Θεωρώ ότι μελετώντας την παγκόσμια ιστορία σε σχέση με την ανάπτυξη ψηλών κτιρίων, η Λάρνακα διαθέτει απεριόριστο υλικό το οποίο μπορεί να την βοηθήσει να προετοιμαστεί στην υποδοχή τέτοιου είδους κατασκευής.
Σχετικό παράδειγμα είχαμε ήδη βιώσει με την ανέγερση του Radisson Blu Hotel στην περιοχή λιμανιού στην Λάρνακα. Όλοι θυμόμαστε το υποβαθμισμένο επίπεδο στην εν λόγω περιοχή πριν τη ανέγερση του εν λόγω κτιρίου. Αποδεδειγμένα έχει συμβάλει στην τόνωση της τοπικής αγοράς στην περιοχή, στην αναδιαμόρφωση και στην αλλαγή του χαρακτήρα της, στη δημιουργία σημείου αναφοράς (Landmark) και στην θετική προοπτική ανάπτυξης της εν λόγω περιοχής.
Αναλόγως της χρήσης ενός πολυώροφου κτιρίου, πιθανότατα να προσελκύσει μεγάλες εταιρείες που αναζητούν επαγγελματική στέγη, γεγονός το οποίο θα προσφέρει νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον και επιλογές εργασίες στους κατοίκους της Λάρνακας.
Θεωρώ ότι η ανάπτυξη πολυώροφων κτιρίων έχει να δώσει πολλαπλά οφέλη τόσο στην τοπική οικονομία της πόλης όσο και στην αισθητική της πόλης.
- Πιστεύετε ότι η Λάρνακα αλλάζει την εικόνα της προς το καλύτερο; Πως κρίνετε τα έργα που γίνονται σήμερα στην πόλη μας;
Η Λάρνακα αλλάζει προς το καλύτερο. Η προσπάθεια που γίνεται από τις τοπικές αρχές με έργα βασικής υποδομής σε συνδυασμό με τα μεγαλεπήβολα έργα που είναι στα σκαριά αναμένεται ότι εντός της επόμενη 10ετίας να αναδείξουν σε μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες της πόλης. Η Λάρνακα έχει αρχίσει να διεκδικεί και να λαμβάνει ανταπόκριση τόσο από ξένους επενδυτές, αλλά και ντόπιους.
Τα έργα που γίνονται σήμερα είναι στοχευμένα. Έχουμε δει το πρόβλημα που αντιμετώπιζε η πόλη μας με τις πρώτες Φθινοπωρινές βροχές όπου πλημύριζαν οι δρόμοι, να έχει περιοριστεί στο έπακρο. Έχουμε δει το δρόμο Λάρνακας – Δεκέλειας να οδεύει προς ολοκλήρωσει, έργο το οποίο ήταν σχεδιασμένο για αρκετές δεκαετίες. Με την αναδίπλωση / ανάπλαση των τοπικών πλατειών έχουμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε σε καθημερινή βάση αλλά και τις γιορτές το κέντρο της πόλης, έχουμε παρευρεθεί σε παρελάσεις, σε φεστιβάλ φαγητού και έχουμε χαζέψει τα Χριστούγεννα με το μοντέρνο στόλισμά της πόλης. Με έκπληξή έχουμε ακούσει για ονόματα παγκόσμιας εμβέλειας να προγραμματίζουν συναυλίες στην πόλη μας.
Έχουμε δει την ξενοδοχειακή βιομηχανία να αναπτύσσεται και να αναβαθμίζεται. Αναμένουμε δημιουργία πανεπιστημιακών σχολών. Η ανάπτυξη πολυώροφων κτιρίων πιθανότατα να προσελκύσει το ενδιαφέρων μεγάλων εταιρειών οι οποίες θα προσφέρουν νέες θέσεις εργασίας, πιο ανταγωνιστικό επαγγελματικό επίπεδο και αναζήτηση ιδιωτικής επαγγελματικής στέγης. Έχουμε αρχίσει να βλέπουμε υπεράκτια κρουαζιερόπλοια στις ακτές της πόλης μας. Ενημερωνόμαστε από τις τοπικές αρχές σε τακτά χρονικά διαστήματα για νέα έργα τα οποία έχουν εγκριθεί και προετοιμάζονται για να υλοποιηθούν. Θεωρώ ότι η ποιότητα ζωής στην Λάρνακα είναι σε υψηλό επίπεδο κάτι το οποίο θα πρέπει να διασφαλιστεί.
Η Λάρνακα διαθέτει τεράστια προοπτική και ταυτόχρονα κατευθύνεται προς την ορθή κατεύθυνση.
