Σε πέντε άξονες κινείται η κυβέρνηση προκειμένου να σώσει- όσο μπορεί- τη φετινή τουριστική χρονιά. Άνοιγμα των αεροδρομίων, προσέλκυση νέων αγορών, υγειονομικά πρωτόκολλα στήριξη της απασχόλησης και χρηματοδοτική στήριξη, βρίσκονται στην ατζέντα της κυβέρνησης, ενώ οι διαδικασίες τρέχουν παράλληλα.
Η επόμενη βδομάδα θα είναι σημαντική για την τουριστική βιομηχανία καθότι αναμένεται να παρουσιαστεί το σχέδιο δράσης για άνοιγμα των αεροδρομίων. Στο σχέδιο δράσης θα περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα χρονοδιαγράμματα και οι διάφορες φάσεις για την επανέναρξη των πτήσεων, καθώς και οι χώρες με τις οποίες θα αποκατασταθεί η αεροπορική σύνδεση. Παράλληλα, αναμένεται ότι περί το τέλος της ερχόμενης βδομάδας θα παρουσιαστεί και το τελικό υγειονομικό πρωτόκολλο που θα διέπει την τουριστική βιομηχανία.
Σε τρίτο επίπεδο γίνονται επαφές με διάφορες χώρες για σύναψη διμερών συμφωνιών προκειμένου να προσελκύσουμε τουρίστες στην Κύπρο. Αρχή έγινε με το Ισραήλ και την Ελλάδα. Μάλιστα, το Υφυπουργείο Τουρισμού έχει προγραμματίσει έκτακτες ενέργειες συνδιαφήμισης με οργανωτές ταξιδίων και αεροπορικές εταιρείες. Αυτή η ενέργεια θα επιχορηγηθεί με ένα έκτακτο κονδύλι των €10 εκατ.
Από κει και πέρα, στο κομμάτι της απασχόλησης και της χρηματοδοτικής στήριξης, η τουριστική βιομηχανία αντιμετωπίζεται όπως οι υπόλοιπες επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση έχει οδηγήσει στη Βουλή το νομοσχέδιο των κρατικών εγγυήσεων που στόχο έχει την παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις, ενώ οι υπάλληλοι της τουριστικής βιομηχανίας καλύπτονται από τα σχέδια του Υπουργείου Εργασίας. Ωστόσο, οι ξενοδόχοι αναμένουν να δυο τα εξειδικευμένα μέτρα που θα πάρει το Υπουργείο Εργασίας για την απασχόληση. Είναι δεδομένο ότι φέτος δεν θα έχουμε τους περσινούς αριθμούς αφίξεων, επομένως, ένα σημαντικό μέρος του προσωπικού δεν θα χρειάζεται. Αυτό αποτελεί σπαζοκεφαλιά για το Υπουργείο Εργασίας. Είναι κάτι όμως που θα απασχολήσει το Υπουργείο Εργασίας, μόλις ανακοινωθεί η ημερομηνία για άνοιγμα των ξενοδοχείων.
Το τουριστικό οικοδόμημα καταρρέει
Η Κύπρος είδε το αστέρι της να λάμπει τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα την περσινή χρονιά που άγγιξε τα 4 εκατ. αφίξεις. Μάλιστα, όλο και περισσότερες ξενοδοχειακές μονάδες έκαναν την εμφάνισή τους από το 2013 και μετά, για να εξαργυρώσουν αυτή την επιτυχία. Κι ενώ η χώρα κατέρριπτε συνεχώς τα ρεκόρ της στον τουρισμό και πανηγύριζε για τους όλο και μεγαλύτερους αριθμούς (ιδιαίτερα του χειμώνα, καθώς το καλοκαίρι η χώρα άγγιζε το 100% της πληρότητάς της), η φετινή κρίση ανέτρεψε όλα τα δεδομένα.
Οι πρώτοι υπολογισμοί, στο καλύτερο σενάριο, θέλουν πτώση στις αφίξεις κατά 60-70%. Ο τουρισμός, δηλαδή, θα φτάσει στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990. Ο υφυπουργός Τουρισμού Σάββας Περδίος εκτιμά ότι οι φετινές αφίξεις και τα έσοδα θα κυμανθούν στο 30-40% των περσινών δεδομένων. Δηλαδή, η Κύπρος ποντάρει στο 1,2 εκατ. τουρίστες από τα 4 εκατ. των περσινών επισκεπτών. Αναφορικά με τα έσοδα, αυτά εκτιμώνται ότι φέτος θα αγγίξουν τα €805 εκατ. Πέρσι, τα έσοδα υπολογίστηκαν στα €2,7 δις για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2019. Σημειώνεται ότι, μέχρι στιγμής, για την πρώτη τριμηνία του έτους, οι αφίξεις των τουριστών ανήλθαν σε 246.556.
Η Κύπρος αναζητεί σωσίβιο
Για να μπορέσει η Κύπρος να ανακτήσει κάποιες από τις ζημιές της και για να πάρει το κοντέρ του τουρισμού μπρος, γίνονται ενέργειες για προσέλκυση τουριστών τους μήνες Ιούλιο- Δεκέμβριο.
Ωστόσο, ο τουρισμός στην Κύπρο, παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει κάθε χρονιά, είναι λίγο- πολύ προβλέψιμος. Ένας στους δύο τουρίστες που θα πετύχεις στην παραλία θα είναι είτε Βρετανός είτε Ρώσος. Επίσης, μεγάλη δυναμική, (η καλύτερή μας σκανδιναβική αγορά) είχε η Σουηδία. Αυτές οι τρίτες όμως χώρες είναι αυτή τη στιγμή στη μαύρη λίστα. Η Βρετανία βρίσκεται σε στάδιο που προσπαθεί να χαλαρώσει τους περιορισμούς, ενώ η Ρωσία βρίσκεται στο αποκορύφωμα των κρουσμάτων. Η Σουηδία έχει αμφισβητηθεί από πολλούς για τον τρόπο χειρισμού της ασθένειας. Μπορεί κάποιος να αντιληφθεί ότι χωρίς τις κύριες μας αγορές (Βρετανία και Ρωσία) τα πράγματα θα είναι δύσκολα. Αν και το Υφυπουργείο Τουρισμού αναφέρει ότι οι χώρες αυτές θα ανοίξουν, αλλά πιο αργά από τις άλλες, αυτή τη στιγμή δεν μπορεί κανένας να σκεφτεί αυτόν τον υγειονομικό κίνδυνο στη χώρα. Ωστόσο, τα δεδομένα αλλάζουν συνεχώς και σε δύο- τρεις μήνες, τα πράγματα, πιθανόν να αλλάξουν.
Σωσίβιο για την Κύπρο θα αποτελέσουν οι χώρες όπως το Ισραήλ, Γερμανία, Ελλάδα, Νορβηγία, Δανία και Αυστρία, όπως ανέφερε ο υφυπουργός Τουρισμού. Εξαιρουμένης της Ελλάδας, οι υπόλοιπες χώρες έφεραν πέρσι 658.668 τουρίστες κι αποτέλεσαν μόλις το 16,5% των αφίξεων μας. Επομένως, το υφυπουργείο ποντάρει να αυξήσει το μερίδιο τους στην κυπριακή αγορά.
Σύνθημα η φήμη
Σύνθημα της Κύπρου θα είναι η καλή διαχείριση της πανδημίας. Μάλιστα ο Σάββας Περδίος προσπαθεί να δείχνει θετικός και αισιόδοξος, διότι ξέρει ότι η κατάσταση αυτή (χωρίς, δηλαδή, το εμβόλιο) μπορεί να επηρεάσει και την επόμενη χρονιά. Παραδέχεται ότι τα επόμενα 2-3 χρόνια θα είναι δύσκολα. Επομένως, οι ενέργειες που κάνει δεν έχουν αντίκτυπο μόνο στην φετινή χρονιά, αλλά χτίζει και για τον τουρισμό της επόμενης χρονιάς. Άλλωστε, ο τουρισμός, πάντα έχει αυτή τη λογική. Χτίζω μια χρονιά πριν, κάνοντας επαφές με πράκτορες κι εταιρείες για να έχουν την Κύπρο στο μυαλό τους για του χρόνου. Ωστόσο, η περσινή πτώχευση της Thomas Cook αλλά και της Germania έκαναν το υφυπουργείο να λειτουργεί πυροσβεστικά. Να ψάχνει πελάτες την τελευταία στιγμή. Αυτό είναι κάτι που θα συμβεί και φέτος. Ωστόσο, πλέον ο ανταγωνισμός θα είναι με πιο λίγους δρομείς. Η Αίγυπτος και η Τουρκία που τα πήγαιναν καλά τα τελευταία χρόνια, λόγω της πανδημίας, αναμένεται ότι δεν θα αποτελέσουν δέλεαρ για τους τουρίστες, ενώ εκτός κούρσας βγήκαν Ιταλία και Ισπανία, με εξαίρεση συγκεκριμένες περιοχές.
Θα έχουμε Γερμανούς;
Πάντως, προβληματίζει η στάση των κυβερνήσεων που προσπαθούν να πείσουν τους πολίτες τους να μείνουν εντός των συνόρων τους. Πονοκέφαλος για την κυπριακή τουριστική βιομηχανία είναι η γερμανική αγορά. Ο υφυπουργός φαίνεται να ποντάρει σε αυτή την αγορά, παρά τις εκκλήσεις των κυβερνήσεων για να προτιμήσουν οι πολίτες εσωτερικό τουρισμό. Αυτό θα είναι ένα μεγάλο στοίχημα, διότι η Καγκελάριος της Γερμανίας κάλεσε τους πολίτες να μη σκέφτονται τις καλοκαιρινές διακοπές στο εξωτερικό. Το ίδιο, φυσικά, έκαναν και η Γαλλία και η Βρετανία.
Κλειδί το τεστ
Για να έρθουν τουρίστες στην Κύπρο, θα πρέπει να έχουν οριστικοποιηθεί οι διακρατικές συμφωνίες με συγκεκριμένες χώρες που θα αποτελέσουν τις αγορές του τουρισμού φέτος. Διμερείς συμφωνίες εξετάζεται να υπογραφούν, σε αρχικό στάδιο, με τις χώρες που διαχειρίστηκαν καλά την υγειονομική κρίση.
«Κλειδί» όμως θα αποτελέσει η άρση της καραντίνας των 14 ημερών αλλά και η ελεύθερη πρόσβαση, χωρίς δηλαδή, το πιστοποιητικό υγείας, που θα προκύπτει από το τεστ κορωνοϊού. Στο τραπέζι των συζητήσεων, εξετάζεται το σενάριο ότι για τους ταξιδιώτες που θα προέρχονται από χώρες με τις οποίες θα υπογραφούν διακρατικές συμφωνίες, οι μετακινήσεις να είναι ελεύθερες σε όλη τη χώρα. Ωστόσο, εάν κάποια χώρα απαιτήσει πιστοποιητικό υγείας πριν το ταξίδι, θα πρέπει και η Κύπρος να τηρήσει ανάλογη στάση.
Βλέπουμε κι αυτούς
Πέραν των παραδοσιακών αγορών (Βρετανία και Ρωσία) που θα αργήσουν να ανοίξουν, ο κ. Περδίος έκανε λόγο για προσέλκυση τουριστών από Αυστρία, Ελβετία, Νορβηγία, Δανία.
Συνολικά οι τέσσερις χώρες προσέλκυσαν 213,4 χιλ. τουρίστες κι αποτελούσαν το 5,4% των περσινών τουριστικών αφίξεων. Την περσινή χρονιά, οι τρεις χώρες- πέραν της Νορβηγίας- κινήθηκαν με πτωτικούς ρυθμούς συγκριτικά με το 2018.
Η Ελβετία είναι μια αγορά που έχει προοπτικές. Αν και το 2018 οι τουριστικές αφίξεις ήταν στις 74 χιλ., πέρσι η χρονιά έκλεισε με 67,5 χιλ. αφίξεις. Ακολούθως, κατά το 2019 η Κύπρος προσέλκυσε 44,5 χιλ. Αυστριακούς, στα ίδια επίπεδα με το 2018. Παράλληλα, η Νορβηγία κατέγραψε πέρσι 60.782 αφίξεις, σημειώνοντας αύξηση 10%, ενώ από τη Δανία, η Κύπρος προσέλκυσε 40.568 επισκέπτες (μείωση 5,8% από το 2018).
Από τις Σκανδιναβικές αγορές, η Σουηδία ήταν το δυνατό μας χαρτί με 144.605 αφίξεις. Ωστόσο, δεδομένου φέτος και τη στάση που κράτησε για την αντιμετώπιση του ιού, δεν θα πρέπει να έχουμε και πολλές προσδοκίες.
Το Ισραήλ θα σώσει την παρτίδα
Το Ισραήλ έχει μπει δυναμικά στον κυπριακό χάρτη τα τελευταία χρόνια λόγω των τακτικών αεροπορικών δρομολογίων. Βρίσκεται στην τρίτη θέση των τουριστικών μας αγορών. Κατά το 2019 το Ισραήλ αντιστοιχεί στο 7,4% των τουριστικών μας αφίξεων με 293.746 επισκέπτες, καταγράφοντας 26,3% αύξηση από πρόπερσι.
Μάλιστα, το Ισραήλ έσωσε την περσινή παρτίδα του τουρισμού, κάτι που αναμένουμε να κάνει και φέτος. Το Ισραήλ με την τεράστια αύξηση που κατέγραψε, απορρόφησε τις μειώσεις των υπολοίπων μας πελατών (πχ. Γερμανία, Πολωνία, Σουηδία κ.λπ).
Η πορεία της ισραηλινής αγοράς είναι αξιοσημείωτη. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το 2013 οι αφίξεις ήταν μόλις 43.656, ενώ σταδιακά πολλαπλασιάστηκαν. Κατά το 2014 και 2015 οι αφίξεις ανήλθαν στις 68.822 και 98.597 αντίστοιχα. Σημειώνεται τέλος ότι το 2016 έφτασαν στη χώρα μας 148.739 Ισραηλίτες και το 2017 261.966.
